Γοργόνες

Τρομακτικά τέρατα με φλεγόμενα μάτια και φίδια στα μαλλιά που πέτρωναν με την ματιά τους.

Ο μύθος των Γοργόνων είναι γνωστός και περιγράφει τρεις τερατώδεις αδερφές που ζούσαν στην ελληνική μυθολογία. Η πιο γνωστή από αυτές ήταν η Μέδουσα. Σύμφωνα με τον μύθο, η Μέδουσα είχε το κεφάλι γεμάτο φίδια αντί για μαλλιά. Η εμφάνισή της ήταν τόσο φρικτή που λέγεται ότι όποιος την κοίταζε άμεσα, μεταμορφωνόταν σε πέτρα.

Οι Γοργόνες ήταν τρίδυμες και οι γονείς τους ήταν οι θαλάσσιες θεότητες Φόρκυς και Κητώ. Μια άλλη ομάδα τριδύμων που προήρχετο από αυτούς ήταν οι Γραίες, γεννημένες ως γριές και μοιραζόμενες ένα μάτι και ένα δόντι. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, οι δύο από τις Γοργόνες, η Σθενώ και η Ευρυάλη, ήταν αθάνατες και αγέραστες. Η τρίτη και πιο γνωστή αδερφή ήταν η Μέδουσα, η οποία ήταν θνητή και είχε ένα βίαιο πέρας. Οι καλλιτέχνες απεικόνιζαν τις Γοργόνες ως πλάσματα με φίδια αντί για μαλλιά, με σατανικά χαμόγελα και εκφράσεις τρόμου. Πίστευαν ότι είχαν χαυλιόδοντους αγριόχοιρους, μπρούτζινα χέρια και χρυσά φτερά.

Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η Μέδουσα αρχικά ήταν μια όμορφη ιέρεια που εργαζόταν στην υπηρεσία της θεάς Αθηνάς. Όμως, όταν ο Ποσειδώνας, ο θεός της θάλασσας, προσπάθησε να την πείσει ερωτικά, αυτή απέρριψε τις προσεγγίσεις του. Η Αθηνά, εξοργισμένη από την υπερηφάνεια του Ποσειδώνα και της Μέδουσας, αποφάσισε να την τιμωρήσει.

Σε μια εκδοχή της ιστορίας, η Αθηνά μεταμόρφωσε τη Μέδουσα σε φρικτή Γοργόνα, ένα τέρας με φίδια αντί για μαλλιά και τη δύναμη να μετατρέπει τους που την κοιτούσαν σε πέτρα. Αυτή η τιμωρία ήταν η εκδίκηση της Αθηνάς για την προσβολή που δέχθηκε.

Σε μια ελαφρώς διαφορετική εκδοχή, η Μέδουσα υπερηφανεύτηκε ότι ήταν πιο όμορφη από την ίδια την Αθηνά, η οποία είναι θεά της ομορφιάς και της σοφίας. Αυτή η υβριστική καυχηματική πράξη οδήγησε στην τιμωρία της Μέδουσας. Η Αθηνά μεταμόρφωσε την Μέδουσα σε τέρας, προσδίδοντας σε αυτήν τη φρικτή εμφάνιση και την ικανότητα να μετατρέπει όποιον την έβλεπε σε πέτρα.

Ο βασιλιάς Πολυδέκτης της Σερίφου είχε ερωτευθεί την πριγκίπισσα Δανάη και επιθυμούσε να την παντρευτεί. Ωστόσο, υπήρχε ένα εμπόδιο στον γάμο τους, καθώς η Δανάη είχε ήδη ένα γιο από τον Δία, τον Περσέα. Ο Πολυδέκτης απαιτούσε να ξεφορτωθεί τον Περσέα πριν πραγματοποιηθεί ο γάμος. Έτσι, του έδωσε μια αποστολή που φαινόταν αδύνατη και επικίνδυνη: να φέρει το κεφάλι της Μέδουσας ως δώρο γάμου.

Ο βασιλιάς πίστευε ότι αυτή η αποστολή θα οδηγούσε στον θάνατο του Περσέα, καθώς η Μέδουσα θα τον μετέτρεπε σε πέτρα με τον βλέμμα της. Πριν αντιμετωπίσει τη Μέδουσα, όμως, ο Περσέας έπρεπε να αντιμετωπίσει τις Γραίες, οι οποίες φράσσαν τον δρόμο προς τις Γοργόνες, τις αδελφές της Μέδουσας. Ο Περσέας κατάφερε να κλέψει το μοναδικό τους μάτι και δόντι και τις εκβίασε, απειλώντας να τα καταστρέψει, μέχρι να του αποκαλύψουν την τοποθεσία των Γοργόνων.

Οι Γοργόνες βρίσκονταν στην μακρινή δύση, εκεί που έδυε ο ήλιος, και η πύλη προς τον Κάτω Κόσμο. Εκεί ήταν η κατοικία τους και ο χώρος όπου ο Περσέας θα αντιμετώπιζε τη Μέδουσα. Με τη βοήθεια των δώρων που πήρε από τις Γραίες, ο Περσέας προσέγγισε τη Μέδουσα, κατάφερε να την νικήσει και να της κόψει το κεφάλι, εξασφαλίζοντας έτσι τον δρόμο για τον επιστροφή του.

Οι θεοί παρείχαν στον Περσέα όλα τα απαραίτητα για να ολοκληρώσει την επικίνδυνη αποστολή του. Του παραχώρησαν την αόρατη περικεφαλαία του Άδη, τα φτερωτά σανδάλια του θεού Ερμή, που τον έκαναν ικανό να πετάξει, τον μαγικό σάκο για το κεφάλι της Μέδουσας και ένα κυρτό ξίφος που μοιάζει με δρεπάνι. Ο Περσέας χρησιμοποίησε τα φτερωτά σανδάλια για να πετάξει πάνω από τον Ωκεανό προς την πατρίδα των Γοργόνων. Ακολουθώντας τη συμβουλή της Αθηνάς, προσέγγισε τη Μέδουσα βαδίζοντας προς τα πίσω, έτσι ώστε να μην την κοιτάει απευθείας, αλλά να την αντικρίζει μόνο μέσα από την αντανάκλαση στον γυαλισμένο ασπίδας του. Έτσι, ο Περσέας κατάφερε να αποκεφαλίσει τη Μέδουσα ενώ αυτή κοιμόταν, να τοποθετήσει το κεφάλι της στον σάκο του και να δραπετεύσει από την οργή των Σθενούς και Ευρυάλης. Έχοντας φορέσει τα φτερωτά σανδάλια και την αόρατη περικεφαλαία, ο Περσέας απέδρασε επιτυχώς. Σύμφωνα με τον μύθο, από το αίμα της Μέδουσας πήδησαν δύο παιδιά του Ποσειδώνα. Το ένα ήταν ο Πήγασος, ένα φτερωτό άλογο, ενώ το άλλο ήταν ο Χρυσάωρ, ένας γίγαντας με ένα χρυσό σπαθί (η λέξη "χρυσός" συνδυάζεται με τη λέξη "άορ" που σημαίνει σπαθί).

Το κεφάλι της Μέδουσας αποτελούσε ένα πανίσχυρο όπλο για τον Περσέα. Όταν ερωτεύτηκε την Ανδρομέδα και την έσωσε από ένα θαλάσσιο τέρας, χρησιμοποίησε την καταλυτική ιδιότητα του κεφαλιού της Μέδουσας για να μεταμορφώσει τον μνηστήρα της και τους ακόλουθούς του σε πέτρα, επιτρέποντας έτσι να παντρευτεί την Ανδρομέδα. Επίσης, απελευθέρωσε τη μητέρα του, Δανάη, από την απάνθρωπη παγίδα του Πολυδέκτη, μετατρέποντας εκείνον και τους υποστηρικτές του σε πέτρα.

Στη συνέχεια, ο Περσέας έκανε τον αδερφό του Πολυδέκτη, τον Δίκτη, βασιλιά της Σερίφου. Ο μύθος αναφέρει επίσης ότι ο Περσέας χρησιμοποίησε τη δύναμη της Μέδουσας για να μεταμορφώσει και τον Άτλαντα σε πέτρα, προκειμένου να απαλλαγεί από το αιώνιο βάρος του ουρανού που φέρει.

Τελικά, ο Περσέας προσέφερε το κεφάλι της Μέδουσας στη θεά Αθηνά, η οποία το τοποθέτησε είτε στην αιγίδα της (ασπίδα) είτε στο θώρακα της πανοπλίας της, ως ένα σύμβολο της προστατευτικής της ισχύος.