Θεοί,Ήρωες,Μύθοι Ελληνική Μυθολογία Ομηρικά Έπη,Εκστρατείες

Στο έπος του Ομήρου, η 'Οδύσσεια', η Καλυψώ παρουσιάζεται ως η κόρη του τιτάνα Άτλαντα. Ο Άτλας ήταν πατέρας πολλών νυμφών, μερικές από τις οποίες συνδέονταν με τη θάλασσα και απομακρυσμένα μέρη. Άλλοι μύθοι αναφέρουν ότι ο τιτάνας Ωκεανός ήταν ο πατέρας (ή ο παππούς) της Καλυψώς. Έτσι, η Καλυψώ απολάμβανε τη φήμη της ως μιας αιθέριας και σεβάσμιας οντότητας. Το όνομά της προέρχεται από το ρήμα 'καλύπτειν', που σημαίνει κρύβω ή καλύπτω.

Η 'Οδύσσεια' περιγράφει λεπτομερώς την Καλυψώ και το μαγευτικό νησί της Ογυγίας, όπου ζούσε. Το σπίτι της ήταν μια σπηλιά, η οποία θερμαινόταν από τη φωτιά των κέδρων. Η σπηλιά βρισκόταν μέσα σε έναν πυκνό δάσος από λεύκες και κυπαρίσσια. Στην περιοχή ζούσαν κουκουβάγιες, γεράκια και γλάροι. Μπροστά από την είσοδο της σπηλιάς, υπήρχαν τσαμπιά από σταφύλια, ενώ τέσσερεις πηγές έβγαζαν γλυκό νερό. Τα γύρω λιβάδια ήταν γεμάτα βιολέτες και αρωματικά φυτά. Η Καλυψώ τρέφονταν με νέκταρ και αμβροσία, την τροφή των θεών. Η καθημερινότητά της περιλάμβανε την υφαντουργία, καθώς και τις ασχολίες της με τον καλλωπισμό και τη διαχείριση του οίκου.

Ο Οδυσσέας έφτασε στο παραδεισένιο αυτό νησί ως ένας μοναχικός ναυαγός, μετά από πολυετείς περιπέτειες και περιπλανήσεις. Το μοναδικό του πλοίο που επέζησε από το στόλο του καταστράφηκε από μια καταιγίδα που είχαν στείλει οι θεοί, με αποτέλεσμα όλοι οι σύντροφοί του να πνιγούν. Για τον Οδυσσέα, η Καλυψώ ήταν η σωτήρας του, μαζί με άλλες γυναίκες που συνάντησε κατά το ταξίδι του.

Αρχικά, ο Οδυσσέας ήταν ευχαριστημένος με την Καλυψώ, αλλά σιγά-σιγά πέρασε όλο και περισσότερο χρόνο στους βράχους της ακροθαλασσιάς, αφοσιωμένος στο να αγναντεύει τη θάλασσα και νοσταλγώντας την πατρίδα του, την Ιθάκη, καθώς και τη γυναίκα του, την Πηνελόπη. Τελικά, όταν ο Δίας έστειλε τον αγγελιοφόρο Ερμή με οδηγίες προς την Καλυψώ να απελευθερώσει τον Οδυσσέα, αυτή τον βοήθησε να κατασκευάσει ένα σκάφος για να συνεχίσει το ταξίδι του. Προηγουμένως, όμως, προσπάθησε να τον δελεάσει να παραμείνει για πάντα στην Ογυγία, προσφέροντάς του την αθανασία. Η απόρριψη του Οδυσσέα και η αποφασιστικότητά του να παραμείνει θνητός και να επιστρέψει στην Ιθάκη αποτελούν μια σημαντική συμβολική στιγμή στο πλαίσιο μιας σειράς δοκιμασιών και προκλήσεων που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια της επιστροφής του στην πατρίδα του.

Αναφέρεται ότι η Καλυψώ είχε πολλούς γιους με τον Οδυσσέα. Οι Ναυσίθοος και Ναυσίνοος φέρουν ονόματα που σχετίζονται με τη ναυτική τους καταγωγή. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο γιος ήταν ο Λατίνος, ο οποίος αργότερα έγινε βασιλιάς των Λατίνων στην Ιταλία. Επίσης, λέγεται ότι η Καλυψώ ήταν μητέρα του Τηλέγονου, αν και υπάρχει και η άποψη ότι ο Τηλέγονος είχε ως μητέρα την Κίρκη. Αργότερα, ο Τηλέγονος έφτασε στην Ιθάκη και ατύχημα σκότωσε τον πατέρα του, τον Οδυσσέα.

Παρότι η Καλυψώ δεν απεικονίζεται στην αρχαία ελληνική τέχνη, η ιστορία του Οδυσσέα με την Καλυψώ έγινε δημοφιλής στους Ευρωπαίους καλλιτέχνες του 17ου αιώνα. Ο Φλαμανδός καλλιτέχνης Jan Brueghel ο Πρεσβύτερος (1568-1625) δημιούργησε το έργο "Το φανταστικό τοπίο της σπηλιάς με τον Οδυσσέα και την Καλυψώ". Αργότερα, ο Ολλανδός Gerard de Lairesse δημιούργησε το πιο δραματικό έργο "Η εντολή του Ερμή προς την Καλυψώ να αφήσει τον Οδυσσέα". Επίσης, ο Ιταλός Luca Giordano ζωγράφισε το ζευγάρι με την Καλυψώ να γεμίζει το ποτήρι του φιλοξενούμενου Οδυσσέα."