Οιδίποδας

Ο μυθικός ήρωας με τη μοιραία προφήτεια που αντιμετώπισε τον γρίφο της Σφίγγας και αποκάλυψε τη σκοτεινή του μοίρα

Ο Οιδίποδας ήταν ο γιος του βασιλιά της Θήβας, Λάιου, και της Ιοκάστης ή Επικάστης. Μετά τη γέννησή του, οι γονείς του άφησαν το μωρό έκθετο στον Κιθαιρώνα, ένα βουνό στη Βοιωτία, επειδή το μαντείο προειδοποίησε τον Λάιο ότι ο απόγονός του κάποτε θα τον σκότωνε. Πριν το εγκαταλείψουν, τρύπησαν τους αστραγάλους του και τους δέσανε.

Ένας βοσκός βρήκε το μωρό και το πήγε στο βασιλικό ζεύγος της Κορίνθου, τον Πόλυβο και τη Μερόπη, που δεν είχαν παιδιά. Το υιοθέτησαν και του έδωσαν το όνομα Οιδίποδας, που σημαίνει "με πρησμένα πόδια". Ωστόσο, κάποιος τον αποκάλεσε νόθο, και όταν μεγάλωσε πήγε στο μαντείο των Δελφών για να μάθει την αλήθεια για τους πραγματικούς του γονείς.

Η Πυθία του μαντείου του αποκάλυψε ότι θα τερματίσει τη ζωή τον πατέρα του και θα νυμφευτεί την ίδια του τη μητέρα, και ότι οι απόγονοί του θα φέρουν πολλά δεινά στους ανθρώπους. Αυτό οδήγησε τον Οιδίποδα να μην επιστρέψει στην Κόρινθο, όπου νόμιζε ότι ήταν η πατρίδα του, αλλά να κατευθυνθεί προς τη Θήβα. Σε ένα σταυροδρόμι, όμως, συνάντησε τον Λάιο και λογομάχησαν για ένα ασήμαντο ζήτημα. Το αποτέλεσμα ήταν ο Οιδίποδας να σκοτώσει τον Λάιο, χωρίς να γνωρίζει ότι ήταν ο πατέρας του.

Όταν έφτασε στη Θήβα, ο Κρέοντας, ο αδελφός της Ιοκάστης, βασίλευε προσωρινά. Εκείνη την εποχή, η πόλη αντιμετώπιζε μια απεγνωσμένη κατάσταση, καθώς ένα τέρας με το όνομα Σφίγγα κατέστρεφε την περιοχή, καταπίνοντας όποιον δεν μπορεί να λύσει το αίνιγμα που έχει θέσει. Η Σφίγγα ρωτάει ποιο είναι το ζώο που, όταν είναι μικρό, περπατάει στέκοντας στα τέσσερα πόδια, όταν είναι ενήλικος περπατάει στα δύο πόδια και όταν γερνάει χρησιμοποιεί τρία πόδια. Ο βασιλιάς ανακοίνωσε ότι όποιος μπορέσει να λύσει το αίνιγμα, θα κληρονομήσει τον θρόνο και θα πάρει ως γυναίκα την Ιοκάστη, τη χήρα του Λάιου. Ο Οιδίποδας, με την ευφυΐα που διέθετε, κατάφερε να απαντήσει ότι το ζώο αυτό είναι ο άνθρωπος, ο οποίος περπατάει στέκοντας στέρνα όταν είναι μωρό, περπατάει στα δύο πόδια ως ενήλικας και χρησιμοποιεί ένα τρίτο πόδι, το μπαστούνι, όταν γερνάει. Αφού άκουσε τη σωστή απάντηση, η Σφίγγα εγκατέλειψε την περιοχή, ενώ σε μια διαφορετική εκδοχή, έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε από το κακό που είχε προκαλέσει.

Έτσι, ζούσαν ευτυχισμένοι για πολλά χρόνια και απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Ετεοκλή, τον Πολυνείκη, την Αντιγόνη και την Ισμήνη. Αυτά τα παιδιά, βεβαίως, ήταν παράλληλα αδέλφια του. Καθώς ο Οιδίποδας απολάμβανε το απόγειο της ευτυχίας του, ξέσπασε μια επιδημία που συνέθλιψε τη χώρα. Με αγωνία, αναζήτησε τη συμβουλή του μαντείου των Δελφών.

Η απάντηση ήταν ότι για να σταματήσει το κακό, έπρεπε να εντοπιστεί και να τιμωρηθεί ο δολοφόνος του Λάιου. Η έρευνα που ακολούθησε αποκάλυψε τη φρικτή αλήθεια. Ως αποτέλεσμα, ο Οιδίποδας τυφλώθηκε με τα ίδια του τα χέρια και η Ιοκάστη κρεμάστηκε.

Στη συνέχεια, ο ήρωας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Θήβα, συνοδευόμενος από την κόρη του, την Αντιγόνη. Εγκαταστάθηκε στον Κολωνό, ένα προάστιο της Αθήνας, αφού τον φιλοξένησε ο βασιλιάς Θησέας. Περί το τέλος της ζωής του, υπάρχουν διάφορες εκδοχές.