Θησέας
Ο αττικός ήρωας της μυθολογίας και τα κατορθώματά του όπως η αναμέτρησή του με τον Μινώταυρο.
Ο Θησέας αναδείχθηκε ως ο πιο σημαντικός μυθικός ήρωας της Αττικής. Ορισμένοι λένε ότι ο πατέρας του ήταν ο Ποσειδώνας, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι ήταν ο Αιγέας, ο βασιλιάς της Αθήνας. Η μητέρα του ήταν η Αίθρα, κόρη του βασιλιά Πιτθέα από την Τροιζήνα.
Ο ήρωας γεννήθηκε στην Τροιζήνα και πέρασε τα παιδικά του χρόνια εκεί. Ο πατέρας του βασίλευε στην Αθήνα, αλλά φοβόταν να έχει τον Θησέα κοντά του, καθώς φοβόταν ότι οι εχθροί του θα τον σκοτώσουν. Όταν ο Αιγέας αναχώρησε από την Τροιζήνα για την Αθήνα, έκρυψε τα σανδάλια και το ξίφος του κάτω από έναν βράχο και έδωσε εντολή στην Αίθρα να ενημερώσει τον Θησέα να πάει να τον συναντήσει μόνο όταν είναι ικανός να σηκώσει τον βράχο και να πάρει τα σανδάλια και το ξίφος.
Από μικρή ηλικία, ο Θησέας ξεχώριζε για τη δύναμη και τη γενναιότητά του. Όταν έγινε δεκαέξι χρονών, η μητέρα του τον οδήγησε στον βράχο, την οποία εύκολα μετακίνησε. Αφού πήρε τα κρυμμένα αντικείμενα, ξεκίνησε το ταξίδι προς την Αθήνα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, πραγματοποίησε πολλά ηρωικά κατορθώματα. Σκότωσε τον Περιφήτη στην Επίδαυρο, ο οποίος σκότωνε τους διαβάτες με το βαρύ του ρόπαλο, και κράτησε το όπλο του αυτό. Στη συνέχεια, αντιμετώπισε τον Σίνη τον Πιτυοκάμπτη, ο οποίος έδενε τα πόδια των ταξιδιωτών σε δύο δέντρα και στη συνέχεια τα άφηνε ελεύθερα, προκαλώντας φρικτό θάνατο. Επίσης, σκότωσε τον Κρομμυώνιο κάπρο, έναν αγριόχοιρο που προκαλούσε καταστροφή στην περιοχή της Μεγαρίδας. Ελευθέρωσε επίσης την περιοχή από τον Σκίρωνα, ο οποίος έριχνε τους ανθρώπους στην κοίτη μιας τεράστιας ανθρωποφάγας χελώνας. Τον σκότωσε με τον ίδιο τρόπο. Αντιμετώπισε επίσης τον Κερκυόνα στην Ελευσίνα, τον νίκησε και τον σκότωσε. Στο ίδιο μέρος, αντιμετώπισε επίσης τον Δαμάστη ή Προκρούστη και τον σκότωσε.
Όταν έφτασε στις όχθες του ποταμού Κηφισού, ο Θησέας απαλλάχθηκε από τις πράξεις των φόνων και εισήλθε στην Αθήνα. Εκεί ανακάλυψε ότι ο πατέρας του είχε παντρευτεί για δεύτερη φορά τη μάγισσα Μήδεια. Η Μήδεια αναγνώρισε αμέσως τον Θησέα και φοβήθηκε ότι ο γιος της θα έχανε τη διαδοχή του θρόνου από τον Θησέα. Γι' αυτόν τον λόγο, έπεισε τον Αιγέα, ο οποίος δεν είχε αντιληφθεί ότι είναι ο πατέρας του, να δηλητηριάσει τον Θησέα. Ωστόσο, στο κρίσιμο σημείο, ο Θησέας αποκάλυψε το ξίφος από τη θήκη του και ο πατέρας του τον αναγνώρισε από το όπλο, απομακρύνοντας τελικά την μάγισσα από την Αθήνα.
Από τότε ο ήρωας ξεκίνησε να υποστηρίζει τον πατέρα του να διατηρήσει την εξουσία του, αφανίζοντας τον ταύρο του Μαραθώνα, ο οποίος προκαλούσε ανείπωτη καταστροφή στην Αττική. Αυτός ήταν ο ταύρος που ο Ηρακλής είχε μεταφέρει από την Κρήτη στην Αργολίδα και, έπειτα από πολυάριθμες περιπέτειες, βρέθηκε μόνος του στο Μαραθώνα. Επιπλέον, αναδείχθηκε νικητής κατά των Παλλαντίδων, των ανιψιών του Αιγέα, οι οποίοι συνεχώς διεκδικούσαν τον θρόνο. Ελευθέρωσε τους Αθηναίους από τον φοβερό φόρο αίματος που αναγκάζονταν να καταβάλλουν στον βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα. Αυτός ο φόρος επιβαλλόταν επειδή, για παράδειγμα, ο γιος του Μίνωα, Ανδρόγεος, είχε χάσει τη ζωή του στην Αττική, με αποτέλεσμα οι Αθηναίοι να υποχρεώνονται να αποστέλλουν κάθε χρόνο επτά νέους και επτά νέες στην Κρήτη. Όλοι αυτοί θυσιάζονταν στο λαβύρινθο ως τροφή για τον Μινώταυρο.
Ο Θησέας ταξίδεψε στην Κρήτη για να απαλλάξει την Αθήνα από αυτό το άδικο φόρο. Εκεί συνάντησε την κόρη του Μίνωα, Αριάδνη, η οποία ερωτεύτηκε τον Θησέα. Για αυτόν τον λόγο τον βοήθησε στην αποστολή του, δίνοντάς του έναν κουβάρι νήματος, το οποίο ο Θησέας ξετύλιγε πίσω του καθώς προχωρούσε μέσα στον λαβύρινθο, μαζί με τα άλλα δεκατρία μελλοντικά θύματα.
Αφού σκότωσε τον Μινώταυρο, ο Θησέας χρησιμοποίησε ξανά το νήμα (μήτος) για να βρει την έξοδο από το λαβύρινθο και αποχώρησε αμέσως από την Κρήτη. Πήρε μαζί του την Αριάδνη. Ωστόσο, την εγκατέλειψε στη Νάξο, είτε γιατί την παρέδωσε στον θεό Διόνυσο, είτε επειδή ερωτεύτηκε την Αίγλη. Όταν φτάσανε στη Δήλο, εορτάστηκε η γιορτή του Απόλλωνα, τα Απολλώνεια, και εκεί ο Θησέας χόρεψε τον γερανό χορό με τη συνοδεία του. Οι περίπλοκες κινήσεις του χορού μιμούνταν την περιπέτεια της είσοδου και της εξόδου από τον λαβύρινθο.
Στη συνέχεια, ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την Αθήνα. Κατά την επιστροφή τους στην Κρήτη, το πλοίο είχε μαύρα πανιά, συμβολίζοντας το πένθος για τους νέους που είχαν χαθεί. Με τον Αιγέα, είχαν συμφωνήσει ότι αν η αποστολή ήταν επιτυχής, θα αντικαθιστούσαν τα μαύρα πανιά με λευκά. Ωστόσο, ο Θησέας ξέχασε να τα αλλάξει. Έτσι, ο βασιλιάς νόμισε ότι ο γιος του και οι νέοι είχαν πεθάνει από τον Μινώταυρο. Από την απελπισία του, ο Αιγέας πήδηξε στη θάλασσα και πνίγηκε. Από εκείνη τη στιγμή, η θάλασσα αυτή αποκαλείται Αιγαίο Πέλαγος.
Ο Θησέας διαδέχτηκε τον πατέρα του στον θρόνο και ενώνοντας όλες τις περιοχές της Αττικής, ίδρυσε την πόλη της Αθήνας. Θέσπισε τα Παναθήναια, ενώ προσάρτησε τα Μέγαρα στο βασίλειό του και ίδρυσε το πρυτανείο και τη βουλή. Συμμετείχε επίσης σε πολλούς αγώνες, όπως το κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου και η Αργοναυτική εκστρατεία. Βοήθησε τον Ηρακλή στη μάχη εναντίον των Αμαζόνων και απήγαγε μία από αυτές, την Αντιόπη. Ωστόσο, αυτή η πράξη οδήγησε τις Αμαζόνες να επιτεθούν στην Αττική. Ο Θησέας τις αντιμετώπισε και τις νίκησε στην Πνύκα. Από την Αντιόπη, απέκτησε έναν γιο, τον Ιππόλυτο. Αργότερα, παντρεύτηκε τη Φαίδρα, από την οποία απέκτησε τον Ακάμαντα και το Δημοφώντα.
Σε μεγαλύτερη ηλικία, ο Θησέας βοήθησε τον φίλο του Πειρίθοο, αρχηγό των Λαπιθών, στη μάχη κατά των Κενταύρων. Στη συνέχεια, οι δύο φίλοι απήγαγαν την ωραία Ελένη, την οποία αργότερα απελευθέρωσαν οι δίδυμοι αδελφοί της Κάστορας και Πολυδεύκης, οι Διόσκουροι της Σπάρτης. Προσπάθησαν επίσης να απαγάγουν την Περσεφόνη από τον Κάτω Κόσμο, αλλά ο Άδης τους αιχμαλώτισε και τους αλυσόδεσε σε ένα βράχο. Εκεί, ο Πειρίθοος έμεινε δεμένος για πάντα, ενώ ο Θησέας απελευθερώθηκε, με τη βοήθεια του φίλου του, Ηρακλή.
Όταν ο ήρωας επέστρεψε στην Αθήνα, αντιμετώπισε τον απατεώνα Μενεσθέα που είχε καταλάβει τον θρόνο. Ο Θησέας αναγκάστηκε να καταφύγει στην αυλή του βασιλιά της Σκύρου, Λυκομήδη, ο οποίος όμως αργότερα σκότωσε τον Θησέα ρίχνοντάς τον από έναν πανύψηλο βράχο.
Στην Αθήνα, ο Θησέας θεωρείτο ήρωας και οι περιπέτειές του έγιναν θέμα για όλες τις τέχνες. Παρουσιάζεται χωρίς γένια ως ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας, κρατά ρόπαλο ή ξίφος και συμβολίζει την θάρρος, την ευφυΐα και την περιπέτεια.