Θεοί,Ήρωες,Μύθοι Ελληνική Μυθολογία Ομηρικά Έπη,Εκστρατείες

Στην ελληνική μυθολογία, ο Τειρεσίας ήταν ένας πολύ διάσημος μάντης σε όλη την αρχαία Ελλάδα, προς τον οποίο πολλοί άνθρωποι ταξίδευαν από μακριά για να ζητήσουν συμβουλές. Ήταν τυφλός, γνωστός για την μακροζωία του, και το γεγονός ότι είχε αλλάξει φύλο.

Ο Τειρεσίας ήταν γιος του Ευήρου, ενός βοσκού, και της νύμφης Χαρικλούς. Λέγεται ότι είχε τρεις κόρες, τη Μαντώ, την Ιστορίδα και τη Δάφνη. Ζούσε στην περίφημη πόλη της Θήβας. Εξαιτίας της ημίθεης υπόστασής του, ο Τειρεσίας ζούσε πολύ περισσότερο από τους απλούς ανθρώπους. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι ζούσε για επτά γενεές, περίπου 150 χρόνια, ενώ άλλες αναφέρουν ότι ζούσε για εννέα γενεές, περίπου 200 χρόνια.

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για τον λόγο της τύφλωσης του Τειρεσία. Μια εξήγηση λέει ότι ο Τειρεσίας ήταν τόσο ικανός μάντης, που αποκάλυπτε τα μυστικά των θεών στους ανθρώπους, και γι' αυτόν τον λόγο οι θεοί τον τιμωρούσαν με την τύφλωση. Σε μια άλλη εκδοχή, τυφλώθηκε όταν ακούμπησε κατά λάθος τη θεά Αθηνά κατά τη διάρκεια του μπάνιου της. Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές, όπου η τυφλότητά του προέρχεται από την τιμωρία της Αθηνάς ή από τον Τιτάνα Κρόνο, ο οποίος τιμωρούσε όσους θνητούς κοίταζαν θεούς χωρίς άδεια. Η μητέρα του Τειρεσία, η Χαρικλώ, παρακάλεσε την Αθηνά να επαναφέρει την όραση στον γιο της, αλλά η Αθηνά δεν μπορούσε να το κάνει, επομένως του έδωσε μια διαφορετική όραση, αυτή της μαντικής ικανότητας. Επίσης, του έδωσε τη δυνατότητα να καταλαβαίνει τη γλώσσα των πτηνών, του εξασφάλισε μακροζωία και του είπε ότι θα μπορούσε να προφητεύει το μέλλον ακόμα και μετά το θάνατό του, όταν θα βρισκόταν στον κόσμο των νεκρών.

Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο για τον Τειρεσία, μια μέρα συνάντησε δύο φίδια που ζευγάρωναν. Τα χτύπησε με ένα ραβδί, σκοτώνοντας το θηλυκό φίδι. Εκείνη τη στιγμή μεταμορφώθηκε σε γυναίκα. Ο Τειρεσίας παρέμεινε γυναίκα για τα επόμενα επτά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων παντρεύτηκε. Στο τέλος των επτά χρόνων, είδε ξανά δύο φίδια που ζευγάρωναν και τα χτύπησε ξανά με ένα κλαδί. Αυτή τη φορά το αρσενικό φίδι πέθανε και έτσι ο Τειρεσίας μεταμορφώθηκε πάλι σε άντρα.

Μετά από καιρό, ο Δίας και η Ήρα είχαν έναν καυγά σχετικά με τις απολαύσεις του έρωτα. Η Ήρα υποστήριζε ότι οι άντρες βιώνουν πιο έντονες απολαύσεις, γεγονός που οδηγούσε τον Δία να έχει πολλές ερωμένες. Από την άλλη πλευρά, ο Δίας υποστήριζε ότι οι γυναίκες απολαμβάνουν περισσότερο. Για να λύσουν τη διαφωνία τους, απευθύνθηκαν στον Τειρεσίας, ο οποίος είχε ζήσει και ως άντρας και ως γυναίκα. Ο Τειρεσίας ανέφερε ότι ο Δίας είχε δίκιο και ότι οι γυναίκες βιώνουν 9 ή 10 φορές περισσότερη απόλαυση του έρωτα σε σύγκριση με τους άντρες. Η Ήρα οργίστηκε τόσο πολύ που τύφλωσε τον Τειρεσία, αλλά ο Δίας τον αντάμειψε, χαρίζοντάς του την ικανότητα να βλέπει το μέλλον.

Ο Τειρεσίας συχνά βοηθούσε και έδινε συμβουλές στους κατοίκους της Θήβας. Ένας από τους πιο γνωστούς χρησμούς του ήταν προς τον Οιδίποδα, τον βασιλιά της Θήβας, όπου του αποκάλυψε ότι σκότωσε χωρίς να το γνωρίζει τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του. Ο Οιδίποδας ταράχτηκε από τα νέα και, γεμάτος φόβο, έγινε τυφλός και εγκατέλειψε την Θήβα, αφήνοντας την πόλη σε απόγνωση και αναταραχή. Οι πολίτες υπέφεραν από μια φονική πανούκλα, οι γιοι του Οιδίποδα πολεμούσαν για την κατάκτηση του θρόνου, και η πόλη αντιμετώπιζε επιθέσεις από εισβολείς.

Ο Τειρεσίας έδωσε ένα χρησμό ότι η πανούκλα θα σταματούσε όταν ένας άντρας από την Θήβα θυσιάζονταν εθελοντικά. Ο Μενοικέας, ξάδελφος του Οιδίποδα, προσφέρθηκε να γίνει θυσία για να πραγματοποιηθεί η προφητεία. Παρόλα αυτά, η πανούκλα συνέχισε να εξαπλώνεται, και ο Τειρεσίας συνέστησε στους κατοίκους να εγκαταλείψουν την πόλη. Έτσι έφτασαν σε μια κρύα πηγή που λεγόταν Τιλφούσα ή Τιλφώσσα. Ο Τειρεσίας, λέει η παράδοση, πέθανε όταν ξεδίψασε από τα νερά αυτής της πηγής.

Στην Οδύσσεια του Ομήρου, η αφήγηση της επιστροφής του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη, μετά το πέρας του Τρωικού πολέμου, αναφέρει ότι η μάγισσα Κίρκη προτρέπει τον Οδυσσέα να επισκεφθεί τον Τειρεσία στον Κόσμο των νεκρών για να μάθει για το μέλλον. Στον Κάτω Κόσμο, ο Τειρεσίας αποκαλύπτει στον Οδυσσέα ότι θα εντοπίσει το νησί του Ήλιου και ότι, αν επιθυμεί να επιστρέψει γρήγορα στον τόπο του, πρέπει να μην πειράξει τα μαγικά πρόβατα και αγελάδες που βόσκουν εκεί, καθώς αυτά ανήκουν στον θεό Ήλιο. Παρ' όλα αυτά, οι σύντροφοι του Οδυσσέα παραβιάζουν την οδηγία και σκοτώνουν μερικά από τα ζώα για να τα καταναλώσουν. Όπως προέβλεψε ο Τειρεσίας, ο Οδυσσέας υπέφερε για 10 ολόκληρα χρόνια προτού φτάσει στην Ιθάκη μόνος και εξαντλημένος, έχοντας χάσει τα πλοία του και τους συντρόφους του.